گزارش اختصاصی عصر کار از فرآیند قلع‌وقمع‌ در پیشگیری از تغییرکاربری اراضی کشاورزی محور مواصلاتی پرتردد کمربندی شیراز در جوادیه تا ارائه راهکارهای قانونی در راستای حفاظت و توسعه اینگونه زمین‌ها که منافع عمومی و‌ بهره‌برداران را در بر بگیر‌د؛ تاکستان‌ها و باغات دیم انگور که شیرازی‌ها با آن خاطراتی شیرین دارند اما امروز مکانی مستعد برای تفکیک، تغییرکاربری و ایجاد خانه‌باغ‌هایی بی‌کیفیت و غیرمجاز تبدیل شده است.

بر اساس اطلاعات دریافتی و محتویات منتشر شده در فضای مجازی در سحرگاه روز گذشته طی یک اقدامی مشترک از سوی جهاد کشاورزی به عنوان متولی حفظ و صیانت از کاربری اراضی زراعی و باغی و همچنین دستگاه‌های قضایی و نظارتی در مناطقی از کمربندی شیراز حدفاصل بام سبز تا جوادیه، بخش قابل توجهی از دیوار‌کشی‌ها، فنس‌کشی‌ها و استقرار تجهیزاتی مانند کانکس یا منبع آب که در این محدوده‌ها وجود داشت، با هدف قلع و قمع تخریب شد‌.

به گزارش عصر کار، قانون‌گذاران با توجه به ضرورت جلوگیری از تغییرکاربری اراضی کشاورزی به دیگر کاربری‌ها و پیشگیری از جرائم مرتبط با این حوزه که می‌تواند زمینه هدررفت منابع یا بعضا فساد را در این زمین‌ها به وجود آورد، محدودیت‌ها و راهکارهای قانونی را برای در پیش گرفتن مسیر درست مالکان یا بهره‌برداران اعمال کرده‌اند اما اغلب شاهد قانون‌گریزی برخی از صاحبان یا سودجویان اراضی مذکور هستیم.

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد ناتوانی دولت و دستگاه‌های اجرایی در پیشگیری از وقوع جرم و نبود سازوکارهای مناسب اجرایی در حوزه نظارت بر اراضی که برخی ضعف مدیریتی و بخش عمده‌ای از آن مربوط به محدودیت منابع مالی و لجستیکی است باعث شده تا امروز شاهد زمین‌خواری‌های گسترده و ایجاد خانه‌باغ‌هایی موسوم به باغ‌شهری در سراسر نقاط فارس و حتی کشور باشیم و این رویه متأسفانه علاوه بر آسیب‌های جدی به تولید و زیرساخت‌های آن نظیر زمین‌های قابل کشت مستعد نیز دردسرهایی را برای متولیان دولتی از جمله جهاد کشاورزی ایجاد نموده است.

آمارهای ارائه شده رسمی حاکی از آن است حدود ۴۰۰هزار کاربری غیرمجاز شناسایی شده به عنوان باغشهری‌ در فارس وجود دارد که اگر پایش‌های دقیق و مستمر ادامه پیدا کند این اعداد باز هم افزایش پیدا خواهد کرد؛ منابعی که با یارانه‌های پنهان و سوبسید دولتی به صورت غیرپایدار و نبود اهداف مشخص در این محدوده‌ها ایجاد شده که برخی آگاهانه و بخش قابل توجهی هم با فریب سوداگران توسط سرمایه‌داران به کاربری‌های غیرمجاز تبدیل شده است؛ اتفاقی که اگر با اطلاع‌رسانی درست و همگانی یا نظارت جدی متولیان پيشگيری‌ میشد اکنون این منابع احتمالا در بخش تولید یا در یک مسیر سرمایه‌گذاری تعریف شده هزینه شده بود.

بر اساس این گزارش ماجرای قلع و قمع در اراضی مذکور بدین شرح است که آن محدوده از گذشته به عنوان تاکستان و باغات دیم انگور شناخته می‌شود که طی این سال‌ها به دلائل مختلف مورد تفکیک و بعضا معاملات ملکی قرار گرفته که احتمال تغییرکاربری آن به کاربری خانه‌باغ و ایجاد یک باغشهری دیگر در یکی از محورهای مواصلاتی پرتردد شیراز که از جایگاه سیما و منظر هم مورد توجه بوده، وجود دارد؛ بر همین مبنا اقدامات غیرمعمول و غیرمتعارف صورت گرفته در ایجاد سازه‌های آبی و امنیتی نظیر فنس و دیوار و کاشت گونه‌های گیاهی جدید طی یک اقدام قانونی با حضور عوامل دولتی، نظارتی، قضایی و انتظامی به حالت اولیه برگردانده شد که موجب اعتراضات برخی از این مالکان قرار گرفت.

شایان ذکر است اقدامات معمول دستگاه‌ها در مواجهه با چنین پدیده‌هایی بایستی با پیوست اجتماعی و رسانه‌‌ای همراه باشد؛ ضمن اینکه تصاویر منتشر شده تعدادی منبع آب و یک کانکس را نشان می‌دهد که می‌توانست به جای تخریب توسط دولت، ضبط و به انبارهای دستگاه‌ها جهت بکارگیری در دیگر مکان‌ها مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. همچنین تعدادی دیگر از گونه‌های درختی هم به دلیل عبور و مرور ماشین‌آلات مورد آسیب قرار گرفته است.

در پایان باید سازوکارهای نظارت بر ساخت‌وسازهای غیرمجاز و افزایش آگاهی جمعی در مقابله با سوداگران تقویت و ایجاد بشود؛ همچنین احیای تاکستان‌ها و باغات دیم هم می‌تواند با یک الگوی مدیریتی نظیر ایجاد تعاونی‌های بخش کشاورزی در حل مسئله و توسعه هدفمند پروژه، مورد توجه مالکان و بهره‌برداران این اراضی قرار بگیرد.

/پایان متن/