گزارش اختصاصی عصر کار از نقش پررنگ عشایر قشقایی فارس در صنعت فرش و جایگاه این محصول ایرانی در عرصه تجارت بین‌الملل که می‌تواند همانند دهه هفتاد که دوران شکوفایی این هنر ملی نامگذاری شده است؛ درآمدی برابر و حتی بیشتر از صنعت نفت برای ملت و حاکمیت داشته باشد.

علی‌اصغر مصطفوی، تولیدکننده و تاجر فرش در گفت‌وگوی اختصاصی با پایگاه خبری‌تحلیلی عصر کار با تاکید بر اینکه بافندگان فارس در وضعیت مناسبی قرار ندارند، مطرح کرد: فارس با پیشینه تاریخی و قدمت طولانی که در حوزه‌های مختلف تمدنی و فرهنگی از جمله صنایع دستی دارد به دلیل نبود سیاست‌های توسعه‌ای و حمایتی با مشکلات عدیده‌ای نظیر تولید فرش و سایر بافتنی‌ها، دست و پنجه نرم می‌کند.

وی با اشاره به اینکه این استان در تولید فرش در رقابت با دیگر استان‌ها قرار داشت، افزود: فارس در گذشته با ۷۵هزار بافنده فرش به موازات دیگر استان‌های مدعی در این حوزه از جمله اصفهان، تبریز و قم با سبک‌های مختلف به ویژه فرش قشقایی در زمینه تولید و عرضه این کالا در بازارهای داخلی و خارجی نام و نشان جهانی داشت اما در حال حاضر تنها ۱۰ الی ۱۵ هزار بافنده در این صنعت مشغول به کار هستند که وضعیت معیشتی آن‌ها نگران‌کننده است.

مصطفوی با بیان اینکه اگر به عشایر فارس در زمینه تولید فرش توجه نشود دچار مشکلات غیرقابل جبران خواهیم شد، ادامه داد: فارس به دلیل اینکه تولید فرش توسط بانوان و عمدتا به صورت انفرادی و روستاها انجام می‌شود و کمتر در حوزه تولید به صورت کارگاه‌های متمرکز به این موضوع توجه داشته‌ایم که این رویه باعث کاهش محسوس تولیدات شده است.
این تاجر فعال در حوزه فرش در رابطه با اهمیت رونق‌بخشی به اشتغالزایی پایدار بافندگان اشاره کرد و گفت: اگر به عشایر قشقایی و خمسه توجه نشود تولید فرش از بین می‌رود؛ چراکه بافندگان فعال این حوزه بیمه و حقوق ثابت ندارند و به دلیل مشکلات مربوط به بازارهای صادراتی این محصول از درآمدهای اقتصادی قابل توجه در این زمینه محروم هستند.

وی تحریم‌ها را یکی از عوامل موثر در کاهش تراز تجاری ایران در حوزه فرش معرفی کرد و گفت: بزرگترین خریدار فرش ایرانی در گذشته کشورهای آمریکایی و اتحادیه‌ اروپا بودند که به دلیل تحریم‌ها و مشکلات متعدد در زمینه انتقال پول اکنون این موضوع با چالش مواجه شده است.

وی از دولتمردان خواستار بکارگیری سیاست‌های حمایتی و راهبردهای مشخص در زمینه صادرات فرش شد و افزود: همانند نفت که در برخی مواقع با فروش غیرمستقیم تحریم‌ها را دور می‌زنند در حوزه فرش هم نیازمند همین ترفندهای موقت هستیم که البته به شکل رسمی آن امکان ایجاد کارگزاری‌های متعدد فرش در سفارتخانه‌های ایران هم فراهم است.

مصطفوی دهه هفتاد را دوران شکوفایی صنعت فرش ایران معرفی کرد و گفت: بر اساس آمارهای رسمی ایران که در سال ۷۲ منتشر شد میزان درآمد ارزی ما در حوزه فرش با درآمد صنعت فرش برابری می‌کرد که متأسفانه امروز به دلیل نبود برنامه‌های تعریف شده ملی حتی اختیارات استانی در مديريت این موضوع نیز با مشکلات ساختاری مواجه است.
این فعال در حوزه تولید به مزیت‌های نسبی ایران در صنعت فرش اشاره کرد و ادامه داد: فرش محصولی کاملاً ایرانی است که هنر، طراحی، ابزارآلات و حتی مواد اولیه آن هم بومی و در همین کشور تهیه می‌شود که ارزش افزوده بالایی در بخش صادرات دارد.

مصطفوی با معرفی فرش‌های معروف ایرانی در سطح جهان، گفت: بختیاری شهرکرد، هریس تبریز، ابریشم قم، تبریز و اصفهان و همچنین فرش عشایر قشقایی فارس از جمله فرش‌های شناخته شده ایران در سطح بین‌الملل هستند.

وی با بیان اینکه آوازه جهانی صنعت فرش ایران یک افتخار ملی محسوب می‌شود، گفت: تبریز به عنوان پایتخت فرش دستباف جهان معرفی شده است که اگر حاکمیت و دولت بتواند زمینه‌ساز ارتقاء جایگاه فرش عشایر قشقایی باشد قطعا شاهد گردش مالی قابل توجه در حوزه تجارت بین‌الملل صنعت فرش ایرانی خواهیم بود.

وی از مسئولان استانی خواستار تشکیل کارگروه ویژه فرش عشایر فارس شد و عنوان کرد: درآمد بافندگان فارس پایین است و به دلیل رشد اقتصادی ضعیف خانوارهای روستایی و عشایری باعث مهاجرت این قشر توليدکننده و توانمند به شهرها می‌شود که اگر بتوانیم در این حوزه کارآفرینی کنیم؛ علاوه بر مهاجرت معکوس امکان اشتغال‌آفرینی محسوسی در جامعه محلی به وجود خواهد آمد.

این کارآفرین که تعاونی بانوبافت ایلات پارس را مدیریت می‌کند با تاکید بر اینکه باید نگاه متفاوت و توسعه‌گرایانه‌ای به صنعت فرش ایرانی داشته باشیم، گفت: تولید فرش باید هدفمند و بر اساس نیاز بازارهای جهانی و متناسب با تعریف زنجیره‌های ارزش انجام شود تا بتوانیم دوران شکوفایی ایران را در حوزه فرش که درآمد ارزی آن از صنعت نفت هم بیشتر بود؛ دوباره به همت فعالان این حوزه بازآفرینی نماییم.

وی از بانک‌ها هم گلایه کرد و خاطرنشان کرد: بانک‌ها به دلیل شناخت ناکافی از تولیدکنندگان و فرآیند تولید در این صنعت بومی ایران نسبت به ارائه تسهیلات نیز سخت‌گیری‌ها و ضوابط ناکارآمدی دارد که نیازمند اصلاح رویه است.

این کارآفرین همچنین با اشاره به اهمیت تامین منابع مالی در حوزه تولید فرش، افزود: این صنعت نیاز خاصی به زیرساخت‌های اولیه و سرمایه‌گذاری ثابت ندارد و عمده اعتبارات مالی مورد نیاز این بخش مربوط به سرمایه در گردش تولیدکنندگان است.

مصطفوی در پایان با بیان اینکه ضعف‌های مدیریتی در توسعه همه‌جانبه صنعت فرش، خاطرنشان کرد: مدیران فارس در صنعت فرش به دلائل متعددی که وجود داشته و دارد، ضعیف عمل کرده‌اند که نتیجه آن را در کاهش تولید و صادرات این محصول بومی در عرصه تجارت شاهد هستیم.

/پایان متن/