دسترسی ها

در متن کامل این یادداشت آمده است:

قطعا همه در این دیدگاه هم‌نظر هستیم که؛ رسانه‌ها نقش بسیار مهمی در اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به جامعه و خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای مسئولیت بزرگی در انتقال اطلاعات دقیق، شفاف و بی‌طرفانه به عموم مردم دارند. این وظیفه شامل بررسی و تأیید صحت اطلاعات، پوشش رویدادها به شکلی منصفانه و همچنین روشنگری در مورد مسائل مهم اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است.

در عین حال، خبرنگاران باید اصول اخلاقی حرفه‌ای نظیر حفظ استقلال حرفه‌ای، احترام به حریم خصوصی افراد و پرهیز از انتشار اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده و … را مد نظر داشته باشد. این مسئولیت‌ها باعث می‌شود که رسانه‌ها به عنوان یکی از ارکان مهم دموکراسی و جامعه‌ سالم عمل کنند.

امسال اما شاهد بروز رفتارهایی در بخش اندکی از جامعه رسانه‌ای مرکز استان فارس در مواجهه با مسئولان بوده‌ایم که بسیار قابل تامل است؛ رفتارهایی که تحت عنوان قدردانی از مسئولان به واسطه انجام وظایف محوله، شکل گرفته و از بیان کلامی فراتر رفته و به اهدای دسته گل و هدایای نفیس رسیده است!!، اقداماتی که قطعا عواقب و عوارض جدی به دنبال خواهد داشت.

در این یادداشت، بخشی از تاثیرات چنین اقدامات و رفتارهایی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده‌ام.

قدردانی جامعه رسانه از مسئولان در هر سطحی، خارج از شیوه‌های متداول نظیر تهیه مصاحبه، گزارش، کاریکاتور و …یا نوشتن سرمقاله، یادداشت و …. با روش‌هایی نظیر کرنش، اهدای گل یا تقدیم هدایایی نفیس!، از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است.

۱- استقلال حرفه‌ای خبرنگار و رسانه

خبرنگاران به عنوان نمایندگان رسانه‌ها، باید استقلال خود را حفظ کرده و از انجام هرگونه اقدامی که ممکن است به عنوان جانبداری یا وابستگی به مسئولان تفسیر شود، پرهیز کنند. تقدیم دسته گل و قدردانی عمومی ممکن است این تصور را ایجاد کند که خبرنگاران به جای نگاه انتقادی و بی‌طرفانه، به دنبال ایجاد رابطه‌ی نزدیک با مسئولان هستند.

این اقدام می‌تواند اعتماد عمومی به رسانه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد، چرا که مردم انتظار دارند رسانه‌ها به عنوان ناظران مستقل عمل کنند و نه به عنوان حامیان مسئولان.

۲ اخلاق حرفه‌ای

طبق اصول اخلاقی حرفه خبرنگاری، خبرنگاران باید از هرگونه تعاملاتی که ممکن است به عنوان تضاد منافع تلقی شود، اجتناب کنند. قدردانی عمومی و تقدیم هدایا به مسئولان می‌تواند این تصور را ایجاد کند که خبرنگاران تحت تأثیر قرار گرفته‌اند و ممکن است در پوشش خبری خود جانبدارانه عمل کنند.

این موضوع به ویژه در مواردی که خبرنگاران در حال پوشش اخبار مربوط به همان مسئولان هستند، حساسیت بیشتری پیدا می‌کند.

۳ تأثیر بر اعتبار رسانه‌ها

اعتبار رسانه‌ها به بی‌طرفی و استقلال آن‌ها وابسته است. اگر مردم احساس کنند که رسانه‌ها به جای نگاه انتقادی، به دنبال ایجاد رابطه دوستانه با مسئولان هستند، ممکن است اعتماد خود را به آن رسانه از دست بدهند.

این موضوع می‌تواند به کاهش اعتبار خبرنگاران و رسانه‌ها منجر شود و جایگاه آن‌ها را به عنوان نهادهای نظارتی در جامعه تضعیف کند.

۴ مورد استثنا: قدردانی در شرایط خاص

در برخی موارد خاص، مانند پایان یک دوره‌ خدمت یا در شرایطی که یک مسئول عملکردی چشمگیر، فراتر از حدود مسئولیت و ماموریت خود داشته یا به نوعی بر ارتقاء کیفیت زندگی مردم اثرگذار بوده، قدردانی ممکن است به عنوان یک اقدام انسانی و حرفه‌ای تلقی شود. اما حتی در این موارد نیز باید مراقب بود که این اقدام به گونه‌ای انجام شود که به استقلال و بی‌طرفی رسانه‌ها لطمه‌ای وارد نکند.

بهتر است در چنین مواردی، قدردانی به شکلی باشد که جنبه شخصی نداشته و از هرگونه اقدامی که جانبداری و از بین رفتن استقلال رسانه‌ای تعبیر می‌شود، پرهیز کرد؛ شاید یکی از بهترین راهکارها که پیشتر و بیشتر مورد استفاده و البته اثرگذار هم بوده، انتشار محتواهای مختلف رسانه‌ای از اقدامات و ابعاد اثرگذاری اقدامات فرد و دستگاه مورد نظر باشد.

۵ جایگزین‌های مناسب

به جای اقدامات نمادین مانند تقدیم دسته گل، خبرنگاران می‌توانند از طریق گزارش‌های حرفه‌ای و بی‌طرفانه، عملکرد مسئولان را بررسی و تحلیل کنند. این روش نه تنها حرفه‌ای‌تر است، بلکه به حفظ اعتبار رسانه‌ها و خبرنگاران نیز کمک می‌کند.

اگر قدردانی ضروری است، می‌توان آن را در قالب بیانیه‌های رسمی یا گزارش‌های تحلیلی انجام داد، به گونه‌ای که به استقلال حرفه‌ای خبرنگاران لطمه‌ای وارد نشود.

/پایان متن/